Kompleksowa terapia onkologiczna musi być wspomagana przez odpowiednią pielęgnację. W tym trudnym okresie należy skupić się na kilku kwestiach, które pozwolą na poprawę jakości życia i samopoczucia pacjentów. Stopień uszkodzenia komórek może mieć różny charakter, dlatego stosowna kosmetyka powinna być dobierana indywidualnie.
Skutki uboczne radioterapii
Bardzo często w trakcie chemioterapii i radioterapii skóra ulega uszkodzeniu. Efekty uboczne różnią się w przypadku każdego pacjenta. Może się zdarzyć, że pacjent nie doświadczy żadnych powikłań po tego rodzaju leczeniu lub będą one bardzo łagodne. Najczęściej jednak skutki uboczne są widoczne i uciążliwe. Przede wszystkim pacjenci skarżą się na zmęczenie i utratę apetytu oraz podatność na infekcje, w tym bakteryjne, wirusowe oraz grzybicze. Niestety, pojawiają się także zmiany na skórze, np. w postaci grudek, nadżerek lub pęcherzyków. Często zdarzają się także zaczerwienienia, obrzęki i podrażnienia oraz nadwrażliwość na działanie promieni UV. Bardzo przykre jest również tymczasowe przerzedzenie lub utrata włosów.
Dlaczego skóra przy radioterapii ulega zniszczeniu?
W trakcie radioterapii używa się promieniowania jonizującego, które wpływa negatywnie na komórki nowotworowe. Współczesne metody leczenia pozwalają na bardziej dokładne skierowanie wiązki promieniowania na guz. Niestety, w trakcie leczenie możliwe jest także uszkodzenie zdrowych komórek. Radioterapia jest całkowicie bezbolesna, jednakże może wywołać nieprzyjemnie skutki uboczne, które dzielimy na wczesne i późne. Występowanie efektów ubocznych zależy m. in. od miejsca napromienienia. Najczęściej powikłania występują w tym miejscach, które zostały poddane naświetlaniu.
Radioterapia a skóra. Jak się przygotować?
W trakcie radioterapii należy unikać palenia papierosów i picia alkoholu. Warto pić więcej płynów przed posiłkami i jeść powoli, by wspomóc procesy trawienne. Pacjenci powinni unikać jedzenia suchej żywności oraz posiłków o skrajnych temperaturach (bardzo zimnych lub bardzo gorących). Stosowanie się do tych zasad może pomóc w złagodzeniu ewentualnych podrażnień skóry i śluzówki, które mogą ulec łatwemu pękaniu lub tzw. bliznowaceniu.
Ubiór w trakcie radioterapii
Podczas leczenia pacjent nie może nosić obcisłych i przylegających do skóry ubrań. O wiele lepsze są przewiewne i wykonane z naturalnych materiałów (np. z bawełny i jedwabiu). Naświetlane miejsca powinny być odsłonięte i chronione przed dotykiem. Absolutnie zakazane jest jakiekolwiek drapanie lub tarcie wrażliwych miejsc. Podrażniona skóra musi oddychać i powinna być „pozostawiona sama sobie”. Zwracaj uwagę na to, by w naświetlonych okolicach nie pojawiły się kolczyki, opaski, ciężkie zegarki itd. Staraj się także pamiętać o tym, by nosić czapki oraz dodatkową warstwę kremów ochronnych z filtrem – co najmniej 15.
Radioterapia a kosmetyka
Napromieniowana skóra nie powinna być myta, ponieważ woda może przyczynić się do nasilenia odczynu popromiennego, a w ekstremalnych sytuacjach nawet do martwicy skóry. Pacjenci mogą używać tylko letniej wody oraz wyłącznie delikatnego mydełka, które nie zawiera substancji drażniących. Godnymi polecenia są np. kosmetyki dla dzieci. Pacjenci mogą myć się pod prysznicem, kąpiel nie może trwać dłużej niż 5 minut.
Radioterapia a preparaty z apteki
Według dermatologów, pacjenci w trakcie radioterapii mogą sięgnąć po preparaty z apteki. Ważne jednak, by były one łagodne, najlepiej jednoskładnikowe, z minimalną ilością konserwantów. Należy kupować tego typu środki, które wykazują działanie nawilżająco-natłuszczające i ochronne. W niektórych przypadkach mogą pomóc łagodne maści. Warto zwrócić uwagę także na kosmetyki, których skład skomponowano z myślą o pacjentach po leczeniu onkologicznym.
